Przeciwdziałanie szarej strefie w Polsce. Ewolucja działań i mechanizmów ograniczających

Posted pt., 2022-04-22 12:56

Występowanie szarej strefy w gospodarce światowej jest zjawiskiem powszechnym. Skala i obszary jej występowania są uzależnione od wielu warunków, które analizowano i szeroko opisano w literaturze przedmiotu. Szara strefa stanowi duży udział w PKB każdego kraju i powoduje spory uszczerbek dla finansów państwa a nieopodatkowane dochody wytworzone w szarej strefie powiększają lukę podatkową, w szczególności w podatku VAT. Skuteczność działań podejmowanych w zakresie ograniczania szarej strefy i przeciwdziałania naruszeniom przepisów prawa podatkowego wspierane jest przez szereg e-usług, których celem jest: stworzenie przyjaznego otocznie wykonywania obowiązków podatkowych i celnych - dla przedsiębiorców, dla administracji skarbowej - efektywnego poboru danin publicznych, dla budżetu – zwiększenie wpływów i uszczelnienia systemu podatkowego. Działania systemowe mające na celu uszczelnienie sytemu podatkowego polegają m.in. na wprowadzaniu nowoczesnych informatycznych rozwiązań. Narzędziem wspomagającym wykrywanie nieprawidłowości ma stać się elektroniczny Centralny Rejestr Faktur (aktualnie Krajowy System e-Faktur - KSeF). Jest to repozytorium danych, do którego będą trafiały wystawiane faktury. Pozwoli to organom kontrolnym szybko wykrywać nieprawidłowości i podejmować działania prewencyjne. Aktualnie funkcjonuje już Jednolity Plik Kontrolny, który obejmuje rozliczenia w zakresie podatku VAT i przy okazji pełni funkcję informacyjną o dokumentacji i księgach podatkowych prowadzonych przez podatników. Działania wspierające administrację skarbową w zakresie ograniczania szarej strefy uzupełniają inne rozwiązania m.in. dotyczące monitoringu i kontroli przepływów gotówkowych w sferze rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami. Należy do nich zaliczyć obniżenie limitu płatności gotówkowych w regulowaniu zobowiązań z tytułu zawieranych transakcji gospodarczych oraz wprowadzenie Sytemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR). Szara strefa gospodarki utożsamiana jest z aktywnością o charakterze gospodarczym, która obarczona jest dużym ryzykiem np. nieświadomego uczestnictwa w oszustwach podatkowych. Ryzyko podjęcia dzialalności biznesowej można częściowo ograniczyć wykorzystując informacje zamieszczone w publicznych krajowych rejestrach jak Krajowy Rejestr Sądowy (KRS), Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) czy rejestr REGON. W monografii przedstawiono przykładową listę zagranicznych publicznych baz jawnoźródłowych dostępnych w trybie on-line, które można wykorzystać do weryfikacji zagranicznych kontrahentów. Powyższe pozwoli uniknąć zarzutu braku dochowania należytej staranności i świadomego uczestnictwa w oszustwie podatkowym. Wśród proponowanych baz rejestrów jawnoźródłowych wskazano bazy dostępne w sieci internet dostępne on-line: The Open Database of The Corporate World (opencorporates.com), europejski portal „e-Sprawiedliwość” (e-justice.europa.eu), narodowe rejestry gospodarcze i przykładowe bazy komercyjne.

*****

Tytuł: Przeciwdziałanie szarej strefie w Polsce. Ewolucja działań i mechanizmów ograniczających

Autor: Anna Ćwiąkała-Małys, Iwona Piotrowska

Recenzja: prof. dr hab. Edward Nowak, dr hab. dr h.c. Anetta Zielińska

Temat i słowa kluczowe: szara strefa, luka podatkowa, podatek VAT, należyta staranność, Jednolity Plik Kontrolny (ang. Standard Audit FileTax – SAF-T), Krajowy System e-Faktur (KSeF), Centralny Rejestr Faktur (CRF), mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment), mechanizm odwróconego obciążenia (ang. reverse charge mechanism), otwarte źródła informacji

Wydawca: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Identyfikator: ISBN 978-83-66601-71-0 (druk), ISBN 978-83-66601-72-7 (online)

Miejsce wydania: Wrocław

Data wydania: 2021

Prawa: © Anna Ćwiąkała-Małys, Iwona Piotrowska

Korekta: Aleksandra Fietz

Projekt i wykonanie okładki: Karolina Drozd

Skład i opracowanie techniczne: Aleksandra Kumaszka eBooki.com.pl

Dostęp online: https://bibliotekacyfrowa.pl/publication/142667

*****