Skip to main content

Wypalenie zawodowe w opiece – badania psychologiczne pielęgniarek i osób z chorobą Alzheimera

Wypalenie zawodowe w opiece – badania psychologiczne pielęgniarek i osób z chorobą AlzheimeraTematem niniejszej rozprawy jest analiza zmiennych psychologicznych modyfikujących zespół wypalenia zawodowego w grupie (docelowej) pielęgniarek pracujących w ośrodkach opieki długoterminowej dla osób z chorobą Alzheimera. Za podstawę teoretyczną zrealizowanych badań przyjęto teorię stresu R. S. Lazarusa, S. Folkman (1984). Jak podają Sęk, Beisert, Pasikowski i Ścigała (1997) zjawisko wypalenia zawodowego można opisywać oraz wyjaśniać właśnie przy pomocy koncepcji poznawczych, a także odwołując się do zagadnienia kompetencji.

Głównym celem pracy jest empiryczna ocena zespołu wypalenia zawodowego, który może się ujawnić podczas sprawowania opieki pielęgniarskiej nad pacjentami z chorobą Alzheimera, a także wyjaśnienie jego uwarunkowań tkwiących zarówno w czynnikach sytuacyjnych (postrzeganie klinicznych objawów schorzenia: ocena stresu oraz poczucie obciążenia psychicznego w sytuacji opieki), jak i podmiotowych (posiadane kompetencje: przekonanie o własnej skuteczności, kompetencje emocjonalne, kontrola wolicjonalna). Za cel poboczny przyjęto ustalenie wzorca funkcjonowania psychofizycznego osób z chorobą Alzheimera na przykładzie pacjentów Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Koprzywnicy. Poznanie osób chorych pod względem ich funkcjonowania w obszarze poznawczym, behawioralnym i psychicznym, fizycznym stanowi ważny punkt odniesienia do zrozumienia specyfiki świadczonej opieki.

*****

Tytuł: Wypalenie zawodowe w opiece – badania psychologiczne pielęgniarek i osób z chorobą Alzheimera

Autor: Natalia Majkowska

Recenzja: dr hab. Ewa Małgorzata Szepietowska, dr hab. Wojciech Otrębski

Temat i słowa kluczowe: zespół wypalenia zawodowego, pielęgniarki, ośrodki opieki długoterminowej, choroba Alzheimera, psychofizyczne funkcjonowanie pacjentów

Wydawca: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Biblioteka Jagiellońska

Identyfikator: ISBN 978-83-960916-6-6 (druk), ISBN 978-83-960916-7-3 (pdf), ISBN 978-83-960916-9-7 (epub), ISBN 978-83-960916-8-0 (mobi)

Miejsce wydania: Kraków

Data wydania: 2021

Prawa: ©Natalia Majkowska

Projekt i wykonanie okładki: Anna Gajak

Skład i opracowanie techniczne: Aleksandra Kumaszka eBooki.com.pl

Dostęp online: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/278387

*****

Spis treści

 

Wstęp

Część I. Podstawy teoretyczne badań

1. Wybrane zagadnienia dotyczące choroby Alzheimera

1.1. Choroba Alzheimera w perspektywie historycznej

1.2. Medyczne i psychologiczne aspekty choroby Alzheimera

1.2.1. Etiopatogeneza

1.2.2. Kryteria rozpoznawania

1.2.3. Proces diagnostyczny i różnicowanie

1.3. Choroba Alzheimera jako przyczyna postępującej utraty sprawności

1.3.1. Faza przedkliniczna

1.3.2. Łagodne zaburzenia poznawcze

1.3.3. Otępienie

2. Psychologiczny wymiar opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z chorobą Alzheimera

2.1. Trudności w relacji opiekuńczej wynikające z objawów choroby Alzheimera

2.1.1. Zaburzenia funkcji poznawczych

2.1.2. Zaburzenia zachowania, objawy psychotyczne i afektywne

2.1.3. Zaburzenia aktywności fizycznej

2.2. Wprowadzenie w problematykę stresu w pracy pielęgniarskiej

2.2.1. Paradygmat transakcyjny w rozumieniu stresu psychologicznego

2.2.2. Procesy oceny poznawczej i obciążenie psychiczne w sytuacji stresu

2.3. Rola kompetencji w zapobieganiu niekorzystnym zmianom w funkcjonowaniu osoby wspierającej

2.3.1. Przekonanie o własnej skuteczności

2.3.2. Kompetencje emocjonalne

2.3.3. Kontrola wolicjonalna

2.4. Zespół wypalenia zawodowego jako psychologiczny koszt sprawowania opieki

2.4.1. Określenie wypalenia zawodowego oraz jego struktury

2.4.2. Dynamiczne aspekty zespołu wypalenia zawodowego

Część II. Metoda badań własnych

3. Problematyka badań własnych

4. Charakterystyka zastosowanych metod badawczych

4.1. Narzędzia pomiaru wykorzystane w badaniu osób z chorobą Alzheimera

4.1.1. Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego MMSE (M. F. Folstein, S. E. Folstein, P. R. McHugh)

4.1.2. Inwentarz Neuropsychiatryczny – wersja dla ośrodków opiekuńczych NPI-NH (S. Wood, J. L. Cummings, M-A. Hsu, T. Barclay, M. Wheatley, K. T. Yarema, J. F. Schnelle)

4.1.3. Aparat SenseWear Pro3 Armband SWA

4.1.4. Arkusz Osobowy Pacjenta

4.2. Narzędzia pomiaru wykorzystane w badaniu personelu pielęgniarskiego

4.2.1. Kwestionariusz Oceny Stresu KOS (K. Wrześniewski, A. Jakubowska-Winecka, D. Włodarczyk)

4.2.2. Skala Stresu Opiekuna – modyfikacja CDS (D. I. Kaufer, i in.)

4.2.3. Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności GSES (R. Schwarzer, M. Jerusalem, Z. Juczyński)

4.2.4. Kwestionariusz Kompetencji Emocjonalnych EKF (H. Rinderman)

4.2.5. Skala Kontroli Działania ACS-90 (M. Marszał-Wiśniewska)

4.2.6. Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego MBI-HSS (C. Maslach, S. E. Jackson)

4.2.7. Arkusz Osobowy Personelu Pielęgniarskiego

5. Strategia badań i procedury statystycznej analizy danych

6. Charakterystyka badanej próby

6.1. Grupa osób z chorobą Alzheimera

6.2. Grupa personelu pielęgniarskiego

Część III. Wyniki badań własnych

7. Opis funkcjonowania osób z chorobą Alzheimera na przykładzie pacjentów Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Koprzywnicy

7.1. Ocena sprawności funkcji poznawczych

7.2. Ocena zaburzeń zachowania, objawów psychotycznych i afektywnych

7.3. Ocena aktywności fizycznej

8. Korelaty zespołu wypalenia zawodowego w opiece nad pacjentem z chorobą Alzheimera

8.1. Zespół wypalenia zawodowego a postrzeganie klinicznych objawów choroby Alzheimera

8.2. Zespół wypalenia zawodowego a posiadane kompetencje

8.3. Zespół wypalenia zawodowego a zmienne socjodemograficzne

9. Porównanie grup o różnym nasileniu wypalenia zawodowego

9.1. Wyodrębnienie grup o różnym nasileniu wypalenia zawodowego

9.2. Postrzeganie klinicznych objawów choroby Alzheimera w grupach o różnym nasileniu wypalenia zawodowego

9.3. Posiadane kompetencje w grupach o różnym nasileniu wypalenia zawodowego

10. Typologia pielęgniarek z uwagi na konfigurację wymiarów zespołu wypalenia zawodowego

10.1. Wyodrębnienie i charakterystyka grup o różnej konfiguracji wymiarów zespołu wypalenia zawodowego

10.2. Postrzeganie klinicznych objawów choroby Alzheimera w grupach o różnej konfiguracji wymiarów zespołu wypalenia zawodowego

10.3. Posiadane kompetencje w grupach o różnej konfiguracji wymiarów zespołu wypalenia zawodowego

11. Zmienne wyjaśniające zespół wypalenia zawodowego w opiece nad pacjentem z chorobą Alzheimera

12. Dyskusja wyników

12.1. Psychofizyczne funkcjonowanie pacjentów z chorobą Alzheimera przebywających w ośrodku opieki długoterminowej

12.2. Psychologiczne uwarunkowania zespołu wypalenia zawodowego w opiece pielęgniarskiej nad pacjentem z chorobą Alzheimera

12.2.1. Czynniki sytuacyjne i podmiotowe a zespół wypalenia zawodowego

12.2.2. Sposoby funkcjonowania w pracy opiekuńczej

12.2.3. Determinanty zespołu wypalenia zawodowego

Zakończenie

Bibliografia

Spis rycin

Spis tabel

Spis wykresów

Aneks