Skip to main content

X. Y. Z. : wiodący dziennikarz i polityczny korespondent warszawski z końca 19 w. : miscellanea sienkiewiczowskie

Historia dla Miłosza z IV klasyHenryk Sienkiewicz, Litwin z serca i pochodzenia, jakkolwiek był setki razy tłumaczony w dawnej stolicy Rosji, nie uzyskał żadnej gratyfikacji z tego tytułu, poza anonimowym wierszem z dnia 30 maja 1895 roku, na łamach petersburskiego „Kraju” (nr 20, s. 24): Dość ci i tego, nasz drogi warszawski współplemienniku — Że w „Ermitage’u” spijamy na cześć twą szklanic bez liku. Pisarz z zasady nie publikował dla polskiego tygodnika, redagowanego przez liberała, Erazma Piltza, który głównie zamieszczał przedruki jego utworów. 22 marca 1885 roku (nr 10, s. 4-6) uczynił jednak wyjątek, pod kryptonimem X. Y. Z. zabierając głos w obronie fundacji hrabiego Władysława Platera i pouczając zwaśnionych rodaków słowami autora „Ogniem i mieczem”: O pogłoskach się powiada: Pies bresze, wiatr niesie. 15 października 1887 roku decyduje się zostać tajnym korespondentem wychodzącego w Paryżu „Wolnego Polskiego Słowa”.

*****

Tytuł: X. Y. Z. : wiodący dziennikarz i polityczny korespondent warszawski z końca 19 w. : miscellanea sienkiewiczowskie

Autor: Barbara Babraj

Temat i słowa kluczowe: Odkrycia literackie; Henryk Sienkiewicz — autorstwo; X. Y. Z. — miscellanea; pisarstwo anonimowe; cenzura — Polska — 19 w.; dziennikarstwo — Polska — 19 w.; zabór rosyjski — polityka i rządy — 1870-1914; rusyfikacja — Polska — 1870-1914; Polacy — polityka rządowa — Rosja — 1870-1914; katolicy — prześladowania — Polska — 19 w. — źródła; unici — prześladowania — Polska — 19 w. — źródła; patriotyzm — w literaturze; działalność podziemna — Polska — 19 w.; prasa bezdebitowa — Polska — 19 w.; Henryk Sienkiewicz — i Żydzi.

Wydawca: Wydawnictwo eBooki.com.pl

Identyfikator: ISBN 978-83-65653-63-5

Miejsce wydania: Wrocław

Data wydania: 2020

Prawa: © Barbara Babraj

Tłumaczenie tytułu oraz streszczenia: Joanna Pypłacz

Fotografia na okładce i projekt Barbara Babraj

Łamanie i opracowanie typograficzne: Bartłomiej Siedlarz

Dostęp online: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/864861

*****

Spis treści

 

STRESZCZENIE

ABSTRACT

Rozdział 1

MOJA EUREKA ANNO DOMINI 2013

Rozdział 2

POCZĄTKI DZIENNIKARSKIE

Offenbachiady bałkańskie

Na Wschodzie I — Bułgaria

Na Wschodzie II — Rumunia

Ostatnie reportaże ze Wschodu — Mołdawia

Pożegnanie z Europą

Sienkiewicz jako traper amerykański

Rozdział 3

KRAJ NADWIŚLAŃSKI

Błękitny namiot

Polska w cyrku Aleksandra II i Aleksandra III Romanowów

Rozdział 4

KRAJ POŁUDNIOWO-ZACHODNI

Unicka metropolia w Kijowie

Tło powieści „Na marne”

Geopolityka wschodnia

Gimnazja rosyjskie

Rozdział 5

MIESZKAŃCY KRAJU PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO

Litewscy egzulanci

Historiografia Litwy piórem Sienkiewicza opowiedziana

Litewskie tęsknoty Henryka Sienkiewicza

Koniec idei jagiellońskiej na Litwie

Polełuki i Leuka oraz historia szczupaka w poemacie Guldensterna „Hanna”

Samogitia

Razzia na unitach i propaganda moskiewska na Litwie

Litwa popowstaniowa oczami X. Y. Z.-a

Orbis terrarum Christianum

Martyrologia chrześcijan w Krożach inspiracją przy komponowaniu „Krzyżaków”

Viribus unitis

Rozdział 6

TAJEMNICZY KORESPONDENT X. Y. Z.

Societas Varsoviensis

Pamiętnik sercem pisany

Heteronomia narodowa

A. Kategoria przywiślańców

B. Kategoria patriotów

C. Kategoria fikalskich

D. Kategoria obcych

E. Kategoria oprawców

Rozdział 7

PRAWOSŁAWNA KONKWISTA I MONUMENTOMACHIA

Moskwiczenie

Rozdział 8

KONTAKTY Z RAPPERSWILSKIM ŚRODOWISKIEM

Rozdział 9

WYPRAWY X. Y. Z.-a

Łódź

Na Korsyce

O Portugalii

Rozdział 10

PATRONAT OWIDIUSZA

Homo nauta między Scyllą a Charybdą

Filemon i Baucis

Łódź mieszkaniem Merkurego

Deukalion i Pyrra

Hyperbore

 

ZAKOŃCZENIE

 

BIBLIOGRAFIA

Bibliografia Litwina (1846-1916)

Grafik Odcinków z „Wolnego Polskiego Słowa”

 

SPIS ILUSTRACJI